‘En die twee zullen tot één vlees zijn…’ (1)
Dit artikel is het eerste deel van een samenvatting van het mooie boek: ‘En die twee zullen tot één vlees zijn…’(Huwelijk, seksualiteit en gezinsvorming in Bijbels licht). Geschreven door Dr. M. Klaassen.
Het boek van Dr. Klaassen gaat vooral over de betekenis en de bedoeling van seksualiteit binnen het huwelijk en over gezinsvorming. Er is wat dit onderwerp betreft veel verlegenheid en er leven veel vragen rond de thema’s seksualiteit en gezinsvorming. Het onderwerp is persoonlijk en intiem en tegelijk is het een thema waar elk echtpaar mee te maken heeft en waarin elk echtpaar keuzes dient te maken. Dit boek wil mensen helpen een begaanbare weg te vinden voor Gods aangezicht zodat onze huwelijken, ons seksuele leven en onze omgang met gezinsvorming mag beantwoorden aan Gods bedoeling.
Seksualiteit neemt een grote plaats in, in onze moderne, westerse cultuur. Natuurlijk is aandacht voor seksualiteit iets van alle tijden, maar sinds de jaren zestig van de vorige eeuw is dit in een stroomversnelling gekomen. In onze tijd is er sprake van een enorme devaluatie van seksualiteit. In plaats van iets groots en heiligs, is het geworden tot iets alledaags. Seksualiteit is ook een bron van inkomsten geworden, denk aan de reclame met schaars geklede vrouwen of aan de seksindustrie. De omgang met seksualiteit in onze samenleving ontspoort en onthutsende cijfers laten zien dat de veelgeprezen ‘seksuele vrijheid’ tot ongekende ontsporingen en chaos leidt. Seksualiteit heeft de trekken van een afgod gekregen.
Dat betekent niet dat seksualiteit op zich verkeerd is, maar wel dat er verkeerd mee omgegaan wordt. Het kan eigenlijk ook geen toeval zijn dat de explosieve toename van aandacht voor seksualiteit gelijke tred houdt met de afnemende betekenis van kerk, geloof en Bijbel in onze cultuur: de secularisatie.
In nauw verband met de secularisatie stond de seksuele revolutie. De heersende moraal ten aanzien van seksualiteit werd omvergeworpen en er kwam ruimte voor een vrijere beleving van seksualiteit. De seksuele revolutie heeft een beweging in gang gezet die doorgaat tot op de dag van vandaag.
Eigenlijk zijn er drie reacties mogelijk op deze ontwikkelingen: De eerste reactie is mijding, de tweede reactie is aanpassing (dit komt helaas het meest voor), de derde reactie is zorgvuldig luisteren naar wat Gods Woord te zeggen heeft over seksualiteit en gebed dat de Heilige Geest ons verstand verlicht en ons helpt om Gods Woord te gehoorzamen.
Helaas is er historisch gezien ook in de kerk niet altijd positief omgegaan met seksualiteit. Het werd vaak meer gezien als een noodzakelijk kwaad, en de seksuele revolutie van de vorige eeuw was helaas ook mede een reactie op deze negatieve visie.
Vanuit de Bijbel mogen we weten dat seksualiteit heilig is en dat er op een open, respectvolle manier over gesproken mag worden. Seksualiteit is een gave van God, al voor de zondeval gegeven en is daarom heilig…apart gezet. Apart gezet met een bedoeling.
Al direct in het begin van de Bijbel komt seksualiteit ter sprake. Het krijgt een plaats binnen de goede schepping en ‘zeer goed’. Seksualiteit staat niet als doel op zich, maar staat in direct verband met de roeping en opdracht die de mens krijgt. Seksualiteit is niet ik-gericht maar God-gericht. Man en vrouw worden verschillend geschapen. Hetzelfde en toch anders. Alleen binnen die context kan seksualiteit plaatsvinden.
‘Daarom zal de man zijn vader en zijn moeder verlaten en zijn vrouw aankleven, en zij zullen tot een vlees zijn’, kan gezien worden als de ‘grondwet’ van het huwelijk.
In het Hooglied wordt gesproken over de relatie tussen Christus en Zijn gemeente, maar ook zeker over de relatie tussen twee geliefden, en wordt duidelijk dat binnen de bedding van het huwelijk vrij genoten mag worden van elkaars lichaam. In het Nieuwe testament is seksualiteit nergens een afzonderlijk thema, maar wel komt het onderwerp op allerlei manieren ter sprake als een gegeven dat bij het leven hoort. En zowel de positieve, als de negatieve kanten worden genoemd. Heel duidelijk wordt dat seksuele reinheid alles te maken heeft met de vreze des Heeren. Vooral in de Korinthebrief gaat Paulus in op het huwelijk en seksualiteit. Seksualiteit is een dienst die je elkaar bewijzen mag. Je lichaam is niet meer van jezelf maar van de ander en seksuele onthouding mag alleen met wederzijds goed vinden en mag niet te lang duren. De liefde zoekt zichzelf niet, maar zoekt het goede voor de ander. Paulus beschouwt seksualiteit zeker niet als een noodzakelijk kwaad, maar als een normaal gegeven waar je -vanwege de kracht van de zonde – echter wel zorgvuldig mee om dient te gaan.
Huwelijk en seksualiteit, hoe aards ze ook lijken, hebben in de Bijbel ook diepe, geestelijke betekenissen. Zo is het huwelijk een afbeelding van de allernauwste en allerdiepste liefdesrelatie die er is, namelijk die tussen Christus en de gemeente. De huwelijksrelatie tussen man en vrouw wijst een naar het volmaakte huwelijk dat straks werkelijkheid wordt: dat tussen Christus en Zijn bruid en de vreugde die een man en vrouw beleven in hun huwelijksgemeenschap zijn een heen wijzing naar de vreugde die gelovigen ten deel zal vallen.
Seksualiteit hoort binnen het huwelijk. Dat lijkt de duidelijke boodschap die de Bijbel naar voren brengt. Dit is af te leiden uit verschillende gegevens uit de Schrift. Seks buiten het huwelijk betekent iets dat op zichzelf genomen goed is, op het verkeerde moment en op de verkeerde plek gebruiken. Seksualiteit is te mooi om mee te experimenteren. Voor een goed huwelijk is het belangrijk dat er eerst sprake is van een geestelijke eenheid, voordat er sprake is van een lichamelijke eenheid. Seks verbindt je aan elkaar en is exclusief. Bij die exclusiviteit hoort ook het samen delen van je leven. Lichamelijke eenheid kan Bijbels gezien alleen goed zijn binnen de context van levenseenheid. Alleen wie onvoorwaardelijk zijn leven wil delen met een ander, mag ook diens lichaam delen. Seksualiteit kan allen vreugdevol beleefd worden als er een paar stevige muren omheen staan: de veilige muren van liefde en trouw. God heeft een bedoeling met seksualiteit. Het uiteindelijke doel is God verheerlijken, maar dat doel wordt alleen maar bereikt als ook de ondergeschikte doelen bereikt worden. De eerste bedoeling is de bevestiging van het huwelijk. Met het ja-woord wordt het huwelijk begonnen, door geslachtsgemeenschap wordt het bekrachtigd.
De tweede bedoeling is het delen van liefde en eenheid. Het delen van intimiteit is dus niet alleen maar een uiting van wederzijdse liefde, het voedt en versterkt die ook. De derde bedoeling is genieten. Seksualiteit is een goede gave van God en het samen genieten is daar een wezenlijk onderdeel van. De vierde bedoeling is voortplanting. Een man en een vrouw mogen samen nieuw leven voortbrengen. En al geeft de Schrift ons geen concrete voorschriften over wat wel en niet is toegestaan binnen het huwelijk, toch biedt de Bijbel ons wel kaders die ons helpen om de juistheid van ons handelen te toetsen. Drie uitgangspunten zijn daarbij van levensbelang: 1. Stel jezelf altijd de vraag of iets verenigbaar is met Gods Woord. 2. Doe niets wat ingaat tegen je geweten. Immers, al wat niet uit het geloof is, is zonde (Rom. 14:23). 3. Doe niets wat ingaat tegen het geweten van de ander: de liefde handelt immers niet ongeschikt en zoekt zichzelf niet (1 Kor. 13:5). Wanneer we, ook in het opzicht van seksualiteit Gods aangezicht zoeken, zal Hij ons wijsheid en inzicht geven.
Dr. M. Klaassen is getrouwd met Katrien en samen hebben zij vier dochters. Dr. Klaassen is predikant van de Hervormde gemeente te Arnemuiden.